Kilometrowe warstwy lodu na Antarktydzie stanowią wielką zagadkę dla naukowców. Ostatnio ogłosili, że znajduje się tam największy kanion na Ziemi.
Zobacz cały artykuł na tej stronie
Kilka słów z Wikipedii o Ziemi Księżniczki Elżbiety
Ziemia Księżniczki Elżbiety[1] – region Antarktydy Wschodniej pomiędzy Ziemią Mac Robertsona a Ziemią Wilhelma II.
Do Ziemi Księżniczki Elżbiety należą dwa obszary wybrzeża, Wybrzeże Ingrid Christensen oraz Wybrzeże Leopolda i Astrid. Ziemia ta została odkryta i nazwana przez Douglasa Mawsona z drugiej brytyjsko-australijsko-nowozelandzkiej ekspedycji BANZARE. Nazwa upamiętnia księżniczkę Elżbietę, późniejszą królową Wielkiej Brytanii. Na Ziemi Księżniczki Elżbiety leży oaza Vestfold, obszar wybrzeża wolny od lodu, w której usytuowana została australijska stacja polarna Davis[2] i oaza Larsemann Hills mieszcząca kilka stacji, m.in. rosyjską stację Progress.
Kilka słów z Wikipedii o kanionach
Przełom – odcinek doliny rzecznej o wąskim dnie i stromych zboczach, w którym ciek (rzeka) pokonuje przeszkodę obecną na jej drodze (np. pasmo górskie lub inna wypukłość terenu)
Rodzaje przełomów:
antecedentny (przetrwały) – powstaje, gdy na drodze rzeki zaczyna tworzyć się wypiętrzenie tektoniczne, a ruch wznoszący jest na tyle wolny, że erozja wgłębna wód nadąża z wcinaniem koryta rzeki w podłoże. Często przełomy te mają kręty, meandrowy przebieg, pokrywający się z biegiem rzeki przed rozpoczęciem procesu podnoszenia się terenu. (np. przełom Dunajca w Pieninach, przełom Wagu przez Małą Fatrę, przełom Hornadu w Słowackim Raju, przełom rzeki Kolorado, przełom Popradu przez Beskid Sądecki);
odziedziczony – powstaje, gdy rzeka wykorzystuje dolinę lodowcową płynąc jednak w kierunku przeciwnym niż płynęła rzeka lodowcowa (np. Poznański Przełom Warty);
strukturalny – ściśle związany z budową geologiczną obszaru, powstaje, gdy rzeka natrafia na osady o większej odporności co powoduje wyraźne przewężenie doliny;
przelewowy – powstanie przez rozcięcie zapory spiętrzającej wodę rzeczną. Zaporę tę stanowić mogą wały morenowe, jęzory osuwiskowe, strumienie lawy lub jęzory spływów moren ablacyjnych bądź rygle skalne (np. rygiel Zmarzłego Stawu nad Czarnym Stawem Gąsienicowym);
regresyjny – powstaje w wyniku erozji wstecznej źródeł rzeki (zobacz kaptaż), co doprowadza do przecięcia działu wodnego i połączenia się dwóch rzek (np. przełom Lubrzanki w Górach Świętokrzyskich);
epigenetyczny – powstaje, gdy rzeka rozwija się na powierzchni zbudowanej ze skał osadowych pokrywających ukrytą pod nimi starą rzeźbę. Rzeka wzdłuż swojego grzbietu odpreparowuje stare, odporne grzbiety. Przecinając je tworzy przełomy (np. przełom Dunaju przez Masyw Czeski, przełom Bobru poniżej Jeleniej Góry, przełom Soły przez Beskid Mały);
pozorny – powstaje poprzez odpreparowanie rowu zapadliskowego na obszarze o rzeźbie zrębowej (np. przełom Renu, przełom Wisły koło Tyńca).
źródło: pl.wikipedia.org